Bài thơ của lý thường kiệt

“Nam quốc sơn hà” là bài xích thơ lừng danh nhất trong lịch sử Việt Nam, và được nhìn nhận là bạn dạng tuyên ngôn chủ quyền đầu tiên khẳng định độc lập của người việt nam trên bờ cõi của mình. Mặc dù nhiên, với tối thiểu là 35 dị bạn dạng sách và 8 dị bạn dạng thần tích, bắt đầu của “Nam quốc sơn hà” vẫn tồn tại là một dấu hỏi…Một số tài liệu cho rằng “Nam quốc đánh hà” là tòa tháp của Lý thường Kiệt viết ra để khích lệ niềm tin quân sĩ Đại Việt trong trận đánh chống lại quân Tống lần hai. (Tranh qua hungsuviet.us)“Nam quốc đánh hà” là 1 trong bài thơ thất ngôn tứ tuyệt bằng chữ Hán, không rõ bắt đầu tác giả, cơ mà được một trong những tài liệu cho rằng tác phẩm của Lý thường xuyên Kiệt. Theo đó, trong cuộc chiến chống lại quân Tống lần sản phẩm hai (1075-1077), Lý thường Kiệt vẫn sai tín đồ tâm phúc đọc vang bài thơ trong đền thờ Trương Hống, Trương Hát trực thuộc địa phận sông Như Nguyệt, yên ổn Phong, Bắc Ninh, để khích lệ niềm tin quân sĩ Đại Việt.

Bạn đang xem: Bài thơ của lý thường kiệt

Nam quốc sơn hà

Bài thơ “Nam quốc đánh hà” vốn không có tên. Tựa đề của nó xuất hiện thêm trong “Hợp tuyển thơ văn Việt Nam” tập 2 (NXB Văn học, 1976), rước từ tư chữ đầu vào câu thơ đầu tiên của bài thơ. Bài thơ này có khá nhiều dị bạn dạng khác nhau, phiên bản chữ Hán vào Đại Việt sử cam kết toàn thư tất cả chép:南國山河南帝居，截然分定在天書。如何逆虜來侵犯，汝等行看取敗虚。Phiên âm Hán Việt:Nam quốc giang san Nam đế cư, Tiệt nhiên phận định trên thiên thư. Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm, Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.Bản khắc gỗ và bản dập bài xích “Nam quốc tô hà” trong Mộc bản triều Nguyễn tại quần thể trưng bày ko kể trời Trung chổ chính giữa Lưu trữ giang sơn IV – Đà Lạt. (Ảnh qua Wikipedia)Trước đây, sách giáo khoa từng sử dụng bản dịch của học mang Trần Trọng Kim, có âm điệu hào hùng cùng dễ nhớ:Sông núi nước nam vua phái mạnh ở, sờ sờ định phận trên sách trời. Cớ sao bè lũ giặc sang trọng xâm phạm, chúng bay sẽ ảnh hưởng đánh tơi bời.Sau này, sách giáo khoa không sử dụng phiên bản dịch bên trên nữa, mà sử dụng bản dịch của Lê Thước và Nam Trân (Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7, tập 1, 2015):Núi sông nam Việt vua phái mạnh ở, Vằng vặc sách trời phân chia xứ sở. Giặc dữ cớ sao phạm cho đây, chúng mày nhất định đề nghị tan vỡ.Tuy nhiên sách giáo khoa lại không dùng nguyên văn bạn dạng dịch này, cơ mà sửa đoạn đầu “Núi sông phái mạnh Việt vua phái mạnh ở” thành “Sông núi nước nam vua nam giới ở”. Phiên bản dịch bắt đầu này đã đã từng gây nên ra không hề ít tranh luận vị không truyền sở hữu được âm hưởng và khí phách của “Nam quốc sơn hà”.

Xem thêm: Have Been Là Gì? Cấu Trúc Have Been Ving Cách Dùng Thì Hiện Tại Hoàn Thành Tiếp Diễn

“Nam quốc sơn hà” gồm từ bao giờ?

Trong Lĩnh nam chích quái, phần “Truyện nhị vị thần làm việc Long Nhãn, Như Nguyệt” bao gồm ghi chép rằng:Năm Thiên Phúc nguyên niên hiệu vua Lê Đại Hành, vua Tống Thái Tổ sai Hầu Nhân Bảo, Tôn Toàn Hưng đem quân sang tiến công Đại Cồ Việt. Phía 2 bên đối lũy cùng thế cự với nhau nghỉ ngơi sông Đồ Lỗ. Vua Lê Đại Hành nằm ngủ thấy nhì vị Thần hiện nay về báo mộng. Hai vị Thần nói cùng với vua, đại ý như sau: “Anh em thần tên là Trương Hống, Trương Hát, là tướng mạo của Triệu Việt vương (Triệu quang Phục). Anh em thần vị nghĩa mà chết bắt buộc được phong làm tướng trong số thần linh, thống lĩnh quỷ binh. Ni quân Tống xâm phạm nước ta, đồng đội thần cho yết kiến, cùng giúp vua tiến công giặc để cứu dân chúng.”Vua Lê Đại Hành tỉnh giấc dậy ngay thức thì đốt mùi hương khấn mong thần giúp. Đêm ấy thấy một fan dẫn đoàn âm binh áo trắng cùng một bạn dẫn đoàn âm binh áo đỏ tự phía Bắc sông Như Nguyệt mà lại cùng xông vào trại quân Tống nhưng đánh. Quân Tống khiếp hoàng, từ bây giờ bỗng tất cả tiếng thơ ngâm bự rằng:Nam quốc tổ quốc Nam đế cư, Hoàng thiên dĩ định tại thiên thư. Như hà Bắc Lỗ lai xâm lược, Bạch dấn phiên thành phá trúc dư.Dịch là:Sông núi nước nam, vua phái mạnh ở, Sách Trời định phận rõ non sông. Cớ sao giặc bắc lịch sự xâm phạm, Bây hãy chờ gươm chém bại vong.Quân Tống nghe thấy, xéo đạp lên nhau chạy tan, thua mà về. Vua Lê Đại Hành trở về nạp năng lượng mừng, truy nã phong mang đến hai vị Thần nhân, một là Tinh Mẫn Đại vương lập miếu thờ tại ngã ba sông Long Nhãn; hai là Khước Mẫn Đại vương, lập miếu ở ngã cha sông Nguyệt.Trước Lý hay Kiệt, vua Lê Đại Hành cũng nức tiếng với trận đánh chống quân Tống lần đầu tiên cùng các cơ chế cứng rắn trước Tống với Chiêm. (Ảnh qua baonga.com)Vậy Trương Hống, Trương Hát là ai? Theo “Việt điện u linh” ghi chép lại thì bằng hữu Trương Hống, Trương Hát là tướng của Triệu Việt vương vãi tức Triệu quang Phục. Lúc Triệu Việt vương bị Lý Phật Tử chiếm ngôi, mặc dù được mời cơ mà hai anh em không ước ao làm quan mang đến Lý Phật Tử, mà về sinh sống ẩn làm việc núi Phù Long. Lý Phật Tử cho tất cả những người lùng bắt, nhì anh uống nằm trong độc, thà chết vẫn trung thành với Triệu Việt Vương.Hai cỗ sử không giống nữa từ vậy kỷ 16, 17 là “Việt sử diễn âm” cùng “Thiên nam giới ngữ lục” cũng nhận định rằng bài thơ trên tất cả từ trận chiến chống quân Tống năm 981.“Việt sử diễn âm” có ghi chép rằng:Tháng bảy bao gồm Tống binh sang Toàn phần nhiều tướng táo tợn binh cường ba muôn Đến thành Phù Lỗ đóng góp vây Quân ta quân nó song bên chết giả trời không phân thắng phụ về ai Ngày rằm mon chạp vua ở chiêm bao Thấy song thần nhân bến bãi nào Trương Hống Trương Hát bước vào quỳ thưa chúng tôi thần đế lòng xưa Phụng thờ công ty chúa bấy chừ chẳng sai Tiên Hoàng có sắc chỉ bày Đòi về phong chức cho tôi tước quyền Trung thần bất sự nhị quân shop chúng tôi tự vẫn làm thần đạo ngay Thượng đế thấy bộ thương thay Phong shop chúng tôi rày Quỉ cỗ thần quân Đại Hành tỉnh dậy mừng thay thịt trâu liền gồm minh tài tế khao Đêm sau vua lại chiêm bao Thấy mang áo new liền vào tạ ơn có một tín đồ đứng án tiền Lĩnh được trăm áo vàn vàn quỷ binh lôi ra chưng đất Nam Bình Đại Hành sực thức gẫm tình mới hay Nửa tối thấy một cơn mây Bạo phong hắc ám gió cất cánh vội vàng Tống binh khiếp vía kinh hồn trở dường chúng quỷ tiến công gãy đao thương tức khắc cờ bỗng dưng nghe mảng tiếng không hư Thần nhân hiện nay xuống gồm thơ dìm rằngThi vân:Nam quốc đất nước Nam đế cư Hoàng thiên dĩ định tại thiên thư Như hà Bắc lỗ cảm xâm phạm Hội con kiến phong nai lưng tận tảo trừCòn trong “Thiên phái mạnh ngữ lục” thì ghi chép rằng:Bấy giờ binh mã sửa sang Địch cùng Nhân Bảo là thằng giặc Ngô Mười buôn binh mạnh khỏe thẳng đua Qua miền Giang Bắc, đó là Phù Lan Đêm thấy hai ngài mang lại màn Xưng danh là Hát, xưng danh là Hồng góp đời Triệu Việt bao gồm công Thuở chẳng như lòng, ẩn nội Phù Lan… Ơn bên trên Thượng đế xét thương Quyền cho chúa tể giữ lại phương im này.

Xem thêm: Chuyên Đề Đạo Hàm Của Hàm Số Lượng Giác Cực Hay, Cách Tính Đạo Hàm Của Hàm Số Lượng Giác Cực Hay

hiện thời bệ hạ mang đến đây Nguyện ra góp nước phá này giặc Ngô Phán rằng: Tướng quan liêu y như Công bắt buộc thời lập miêú bái trả ơn bữa sau Nhân Bảo ra quân Trên ko nghe tiếng bạn ngâm thơ rằng: phái nam quốc giang san Nam đế cư Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư Như hà Bắc lỗ lai xâm phạm Hội con kiến phong è tận khử trừVậy việc cho rằng Lý hay Kiệt là người sáng tác bài thơ là bắt đầu từ đâu? Trong bài viết “Lịch sử, sự thật và sử học” được đăng trong báo Tổ Quốc, số 401 mon 1/1988, gs Hà Văn Tấn bao gồm viết: “Không có một bên sử học tập nào tất cả thể chứng minh được rằng bài thơ phái mạnh quốc tổ quốc Nam đế cư là của Lý thường Kiệt. Không có một sử liệu nào cho thấy thêm điều kia cả. Sử cũ chỉ chép rằng vào trận phòng Tống sinh hoạt vùng sông Như Nguyệt, một đêm quân sĩ nghe giờ đồng hồ ngâm bài xích thơ kia trong đền thờ Trương Hống, Trương Hát. Có thể đoán rằng Lý thường Kiệt đã cho người ngâm thơ. Đi xa hơn, có thể đoán rằng Lý thường Kiệt là tác giả bài thơ. Mà lại đó chỉ nên ‘đoán’ thôi, làm sao nói có thể được bài xích thơ sẽ là của Lý thường Kiệt.”Lý thường xuyên Kiệt đã thực hiện “Nam quốc tô hà” để khích lệ tướng sĩ, nhưng có lẽ ông không hẳn là tác giả của “Nam quốc đánh hà”. (Ảnh: Bìa sách Tranh truyện lịch sử vẻ vang Việt nam giới – NXB Kim Đồng)Trong cuốn sách “Bối cảnh định đô Thăng Long với sự nghiệp của Lê Hoàn”, Hội sử học thủ đô đã đến rằng, “Nam quốc sơn hà” ra đời vào thời tiền Lê và được Lê Hoàn sử dụng trong trận đánh chống lại cuộc xâm lược lần đầu tiên của quân Tống năm 981.Trong tập san Hán Nôm, số 1-2002, nội dung bài viết “Về thời điểm thành lập và hoạt động của bài xích thơ phái nam quốc sơn hà” cũng đã xác minh về thời gian, vị trí ra đời của bài “Nam quốc đánh hà” thông qua việc phân tích 28 nguồn tứ liệu khác nhau. Theo đó, “Nam quốc đánh hà” ra đời gắn sát với cuộc chiến chống Tống năm 981 cùng nhân vật lịch sử Lê Đại Hành (Lê Hoàn).Bên cạnh đó, bài viết “Nam Quốc tô Hà với Quốc Tộ – Hai siêu phẩm văn chương chữ thời xưa ngang qua triều đại Lê Hoàn” đăng trên tạp chí Hán Nôm số 5 năm 2005, Phó giáo sư Bùi Duy Tân cũng đã khẳng định rằng bài xích thơ “Nam quốc đánh hà” gồm từ thời tiền Lê.